فهرست عناوین

ساتوشی ناکاموتو، نابغه‌ای ناشناس بود که دنیای فناوری را تکان داد. این شخص ناشناس در یکی از انجمن‌های اینترنتی در سال 2008 خلق یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز را پیشنهاد کرد و راه را برای پیشرفت بخش جدیدی در دنیای مالی هموار کرد. کمتر از یک سال بعد، اولین بلاک روی اختراع ساتوشی ناکاموتو ایجاد شد و این سیستم پولی نوآورانه همتا به همتا متولد شد.  سال‌های بعد، اولین ارز دیجیتال دنیا فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرد.

در سال‌های اولیه، با آن پیتزا خرید و فروش می‌کردند اما امروزه یکی از ده دارایی پرارزش‌ در دنیا است! ارزش امروز بیت کوین بیشتر از صدها شرکت بورس آمریکا است و پیش‌بینی می‌شود از این مقدار بیشتر هم بشود. ما در این مطلب قصد داریم مروری بر تاریخچه بیت کوین و پیشرفت‌ها و بحث‌های اقتصادی آن داشته باشیم و ببینیم این ایده‌ی ساتوشی چطور توانست بعد از سیصد سال، یک بازار مالی جدید در دنیا خلق کند. با ما تا پایان این مطلب همراه باشید. 

معرفی بیت کوین با ارزش‌ترین ارز دیجیتال 

بیت کوین با نام اختصاری BTC، امروز یکی از باارزش‌ترین دارایی‌های جهان و بازار ارز دیجیتال است. وقتی به عمر کوتاه بیت کوین نسبت به دارایی‌های دیگر مانند طلا نگاه می‌کنیم، ارزش این ارز دیجیتال را بیشتر ‌می‌فهمیم. بیت کوین، علی رغم این که صدها پروژه ارز دیجیتال برای جایگزینی آن درست شده‌اند، هنوز هم غیرمتمرکز‌ترین ارز دیجیتال جهان است و هیچ کس توان گرفتن بخش عظیمی از آن و دستکاری قیمت بیت کوین را ندارد.

 این در حالی است که اگر نگاهی به عملکرد بیت کوین بیاندازیم می‌بینیم از زمان روشن شدن اولین کامپیوترهای متصل به شبکه بیت کوین تا به امروز، میزان قطعی آن کمتر از ده دقیقه بوده است. این ویژگی‌های بیت کوین نشان می‌دهد که ایده‌ی ساتوشی یکی از معتبرترین ایده‌های انقلابی در زمینه مالی و تکنولوژی بوده است. پیش از مرور تاریخچه بیت کوین اجازه بدید مروری بر این بیاندازیم که بیت کوین چرا مهم است. 

بیت کوین چیست و چرا بیت کوین مهم‌ترین ارز دیجیتال است؟

در پاسخ به این سوال که بیت کوین چیست؟ باید بدانید بیت کوین یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز است که از تکنولوژی‌های مختلفی مثل رمزنگاری استفاده می‌کند. همچنین تراکنش‌های آن در شبکه همتا به همتا بدون نیاز به یک مرجع مرکزی یا واسطه مانند بانک، انجام می‌شوند. این ارز دیجیتال، از فناوری نوینی به نام بلاک چین برای ثبت تمام تراکنش‌ها به شکل امن و شفاف استفاده می‌کند و باعث می‌شود بیت کوین یک سیستم پرداخت همتا به همتا باشد که بین دو نفر بدون هیچ واسطه مبادله می‌شود.

ویژگی‌های زیادی در بیت کوین وجود دارد که باعث می‌شود مهمترین ارز دیجیتال باشد. بیت کوین در یک شبکه غیرمتمرکز عمل می‌کند، به این معنی که هیچ نهاد یا دولتی به تنهایی آن را کنترل نمی‌کند. این مدیریت غیرمتمرکز شفافیت، امنیت و انعطاف پذیری در برابر سانسور یا دستکاری را به همراه دارد. ارزهای دیجیتال بعدی معمولا توسط گروه‌ها یا نهادها به وجود آمدند که البته هیچ کدام نتوانستند به اندازه بیت کوین غیرمتمرکز و شفاف باشند.

فناوری بلاک چین، فناوری زیربنایی بیت کوین، یک دفتر کل عمومی است که تمام تراکنش‌ها را ثبت می‌کند و بخشی مهمی از ارزش این ارز دیجیتال است. بلاک چین توسط شبکه‌ای از کامپیوترها نگهداری می‌شود و با حذف امکان دستکاری سوابق تراکنش، شفاف‌تر از سیستم بانکی سنتی است. بلاک چین به خاطر الگوریتم‌های رمزنگاری یک طرفه است که چنین ویژگی دارد.  

بیت کوین به عنوان اولین ارز دیجیتال، اساس کل اکوسیستم ارز دیجیتال را پایه‌گذاری کرده است و هنوز از بیشتر از 50 درصد ارزش بازار ارزهای دیجیتال در اختیار بیت کوین قرار دارد. به بیان بهتر، از هر دو نفر در دنیا که ارز دیجیتال خریده‌اند یک نفر کمی بیت کوین دارد. ایجاد بیت کوین جرقه‌ای برای توسعه هزاران ارز دیجیتال دیگر شده که هر کدام ویژگی‌ها و اهداف منحصربه‌فردی دارند.

اگر به تاریخچه بیت کوین ناگاه کنیم متوجه می‌شویم بیت کوین در زمانی کوتاه تبدیل به یک نوآوری جهانی شده و از مرزهای جغرافیایی بالاتر رفته است و امروزه برای هر کسی که به اینترنت متصل است قابل دسترسی است. این قابلیت دسترسی برای افرادی که ممکن است نتوانند از خدمات بانکداری سنتی استفاده کنند، خدمات مالی را آسان کرده است و حتی کشور السالوادور بیت کوین را به عنوان پول ملی قبول کرده است. 

منبع باز بودن بیت کوین کاری کرده که بتوان آن را همیشه. توسعه دهندگان در سراسر جهان به بهبود آن کمک می‌کنند و منجر به پیشرفت‌هایی مانند راه حل‌های لایه دو مانند شبکه لایتنینگ، افزایش مقیاس پذیری و سرعت تراکنش می‌شود.

رشد بازار ارزهای دیجیتال

رشد بازار ارزهای دیجیتال بعد از بیت کوین، تحول بزرگی در دنیای مالی بود. با این حال، ایده‌ی خلق یک پول دیجیتال روی اینترنت، از دهه‌های قبلی وجود داشت. مثلا در دهه 1980 پول‌های دیجیتالی خلق شدند که به نوعی پدر بیت کوین هستند. ایده پول دیجیتال یا پول الکترونیکی بارها توسط رمزنگاران و محققان مورد بررسی قرار گرفت. مثلا دانشمندی به نام دیوید چاوم روی پروتکل‌های رمزنگاری برای ایجاد پول نقد الکترونیکی ناشناس در دهه 1980 کار کرد و حتی یک شبکه آزمایشی راه اندازی کرد. این پول دیجیتال، ارز دیجیتال به معنای امروزی نبود ولی برخی از ایده‌های اساسی مثل ایجاد تراکنش بدون یک مدیریت مرکزی را خلق کرد. 

آغاز تاریخچه بیت کوین و پیدایش واقعی ارزهای دیجیتال به دوران بحران مالی 2008 برمی‌گردد. در این دوره، ساتوشی ناکاموتو با ترکیب اصول رمزنگاری با شبکه‌های غیرمتمرکز ایده پول دیجیتال را گسترش داد و کاربردی کرد. او بیت کوین را طوری طراحی کرد که آن را نتوان چند بار خرج کرد و نیازی به مدیریت نداشته باشد و امکان ثبت تراکنش‌های امن، شفاف و بدون ثبت هویت و مرز را داشته باشد.

از آن زمان، بازار ارزهای دیجیتال رشد زیادی کرده است. گسترش بیت کوین منجر به توسعه هزاران ارز دیجیتال جایگزین شده که معمولا به آن‌ها آلت کوین می‌گویند و هر کدام ویژگی‌ها، اهداف و نوآوری‌های فناوری جدیدی دارند. ارزش بازار ارزهای دیجیتال امروزه به صدها میلیون دلار رسیده است. نوآوری‌های جدیدی نیز مانند قراردادهای هوشمند، امور مالی غیرمتمرکز (DeFi)، توکن‌های غیرقابل تعویض (NFT) هم به آن اضافه شده است. در حال حاضر ارزهای دیجیتال مورد قبول موسسات مالی، شرکت‌ها و دولت‌ها است. برخی از موسسات از بیت کوین به عنوان پوششی در برابر تورم استفاده می‌کنند و شرکت‌های زیادی توانسته‌اند در زمینه بلاکچین جذب سرمایه کنند.

پیدایش بیت کوین

ظهور بیت کوین در سال 2009 یک دوره مهم در تاریخ مالی و فناوری بود. بیت کوین که در یک فایل پی‌دی‌اف به اسم وایت پیپر بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو معرفی شد، یک مفهوم انقلابی را ایجاد کرد که ارز دیجیتال غیر متمرکز روی یک شبکه همتا به همتا بود. 

نحوه آفرینش بیت کوین

ساتوشی ناکاموتو، وایت پیپر بیت کوین را با عنوان «بیت کوین: سیستم نقدی الکترونیکی همتا به همتا» در انجمن‌های اینترنتی منتشر کرد و اصول اساسی و جزئیات فنی پشت بیت کوین را توضیح داد. این وایت پیپر مفهوم دفتر کل غیرمتمرکز، بلاک چین و مکانیسم اجماع معروف به اثبات کار (PoW) را هم معرفی کرد.

در 3 ژانویه 2009 ساتوشی ناکاموتو، اولین بلاک بلاک چین بیت کوین را استخراج کرد که به نام بلاک جنسیس شناخته می‌شود. در این بلاک پیامی وجود داشت که به عنوانی از روزنامه تایمز اشاره می‌کرد و نشان‌دهنده ایجاد شکل جدیدی از پول دیجیتال است.

نوآوری بیت کوین در غیرمتمرکز بودن آن است. بیت کوین به جای استفاده از یک کامپیوتر یا گروه مرکزی، به دست شبکه‌ای از کامپیوتر‌ها کنترل می‌شود و کارشان ثبت و نگهداری تراکنش است. به این کامپیوترها در واقع ماینر می‌گویند. اولین ماینر خود ساتوشی بوده است.

تولید بیت کوین توسط فرآیندی به نام ماینینگ کنترل می‌شود که در آن شرکت کنندگان از قدرت محاسباتی برای حل پازل‌های پیچیده ریاضی و اعتبارسنجی تراکنش‌ها استفاده می‌کنند. این فرآیند کم کم بیت‌کوین‌های جدید را به گردش در می‌آورد و عرضه ثابت 21 میلیون کوین باعث افزایش ارزش بیت کوین می‌شود.

بیت کوین در ابتدا توسط یک جامعه تخصصی برنامه‌نویس‌ها متشکل از سایفرپانک‌ها، علاقمندان به فناوری و افرادی که شیفته مفهوم ارزهای دیجیتال بودند، پذیرفته شد. سایفرپانک‎ها اولین گروه در تاریخچه بیت کوین بودند که به گسترش آن کمک کردند.

این گروه، عقایدی نیمه آنارشیستی دارند و نوعی جنبش اجتماعی هستند که حامی آزادی و حریم خصوصی و شدیدا مخالف دولت‌ها و کنترل پول توسط آن‌ها هستند. به همین دلیل ایده بیت کوین بین آن‌ها سریعا محبوب شد و بیت کوین را در تراکنش‌های روزانه به کار بردند. گفته می‌شود ساتوشی ناکاموتو یکی از این سایفرپانک‌ها بوده است چون بیت کوین به ایدئولوژی‌های سایفرپانک‌ها بسیار نزدیک است. تعاملات ناکاموتو با جامعه سایفرپانک و بحث با آن‌ها در انجمن‌های رمزنگاری قبل از انتشار وایت پیپر بیت کوین، این ارتباط را بیشتر تقویت می‌کند. جنبش سایفرپانک، در اواخر دهه ۱۹۸۰ و در سراسر دهه ۱۹۹۰ شدت گرفت. آن‌ها دنیایی را متصور شدند که در آن افراد می‌توانند بدون دخالت دولت‌ها، شرکت‌ها یا مقامات متمرکز در فضای آنلاین با یکدیگر تعامل مالی داشته باشند.

ساتوشی ناکاموتو، خالق مرموز بیت کوین

هویت ساتوشی ناکاموتو حل‌نشده‌ترین راز فناوری ارزهای دیجیتال است. در طول سال‌ها حدس‌های زیادی در مورد هویت ساتوشی ناکاموتو زده شده اما هیچ‌کدام به طور قطعی ثابت نشده‌اند. در سال 2014، نیوزویک مقاله‌ای منتشر کرد که در آن ادعا می‌کرد که دوریان ناکاموتو، فیزیکدان ژاپنی-آمریکایی ساکن کالیفرنیا، ساتوشی ناکاموتوی واقعی است. با این حال، دوریان ناکاموتو هرگونه دخالت در خلق بیت کوین را رد کرد و مدعی شد که هرگز ارتباطی با بیت کوین ندارد.

هال فینی یکی دیگر از افرادی بود که تصور می‌شد ساتوشی باشد. او یک فعال حوزه رمزنگاری مشهور و اولین فردی است که بیت کوین از ساتوشی ناکاموتو گرفته است. فینی به دلیل مشارکت اولیه در توسعه بیت کوین، یکی از اصلی‌ترین گزینه‌های کشف هویت ناکاموتو است. با این حال، فینی در سال 2014 فوت شد و پیش از مرگش هم ناکاموتو بودن را رد کرده بود. نیک سابو سومین گزینه مطرح برای کشف هویت ناکاموتو بود. او یک دانشمند کامپیوتر و رمزنگار است که تحقیقاتش روی بیت گلد (یک ارز دیجیتال قبل از بیت کوین) و تخصص او در ارزهای دیجیتال باعث شد برخی فکر کنند که او ممکن است ساتوشی ناکاموتو باشد. سابو این ادعاها را رد کرده است. 

کریگ رایت اولین شخص مشهوری در تاریخچه بیت کوین بود ک ادعا کرد ناکاموتو است. این دانشمند کامپیوتر استرالیایی کریگ رایت در سال 2016 علناً ادعا کرد که کل ایده بیت کوین متعلق به او است. ادعاهای او علی رغم ارائه امضاهای رمزنگاری به عنوان مدرک، به طور گسترده توسط همه مورد قبول واقع نشد.برخی نظریه‌ها ادعا می‌کنند که ساتوشی ناکاموتو می‌تواند یک گروه از افراد باشد نه یک نفر. پیچیدگی و عمق وایت پیپر بیت کوین و کد هسته اصلی بیت کوین این ایده را تقویت می‌کند. 

با این حال، هنوز هم هویت این شخص ناشناخته مانده است. ساتوشی ناکاموتو بزرگترین نهنگ بیت کوین است و هنوز بیشترین بیت کوین را در دنیا دارد ولی کیف پول شخصی بیت کوین اون نزدیک به ده سال است که دست نخورده باقی مانده است.

تاریخچه بیتکوین در ایران

به‌احتمال فراوان، در ایران نیز کاربرانی بودند که همزمان با ظهور بیتکوین، اقدام به معامله یا مشارکت در پروژه آن کرده باشند؛‌ اما به‌طور کلی می‌توان گفت که محبوبیت این ارز بین عامه مردم از سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ با تشدید محدودیت‌های بین‌المللی افزایش یافت و پس‌از آن سرمایه‌گذاران حوزه کریپتو بیشتر شدند.

بیت‌کوین نه‌تنها برای هولد و سرمایه‌گذاری بلندمدت بین کاربران ایرانی محبوب است،‌ بلکه معامله‌گران بازارهای فیوچرز نیز از این ارز استفاده می‌کنند؛ همچنین کاربران یا کسب‌وکارها برای دورزدن محدودیت‌ها و انجام پرداخت‌های بین‌المللی به بیتکوین روی آورده‌اند.

اولین روزهای پیدایش بیت کوین

در 3 ژانویه 2009، ساتوشی ناکاموتو اولین بلاک را استخراج کرد و این تاریخ تولد رسمی بلاک چین بیت کوین است. استخراج، در ابتدا با استفاده از CPU‌ های استاندارد ممکن بود و به علاقه مندان اجازه می‌داد به راحتی در فرآیند استخراج شرکت کنند. در ابتدا، بیت کوین بیشتر در انجمن‌های رمزنگاری و کامپیوتر آنلاین مورد توجه قرار گرفت و تعدادی از کاربران جذب ایده یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز بدون نیاز به واسطه مانند بانک‌ها شدند.

اولین تراکنش بیت کوین در بلاک‌چین اختصاصی این ارز دیجیتال

اولین تراکنش در تاریخچه بیت کوین یک رویداد نمادین و نماد خلق پول خصوصی غیرمتمرکز است. این تراکنش در 12 ژانویه 2009 و تنها چند روز پس از ایجاد بلاک جنسیس بیت کوین، ثبت شد.

در این تراکنش، ساتوشی ناکاموتو، 10 بیت کوین را برای یکی دیگر از علاقمندان به رمزنگاری به نام هال فینی ارسال کرد. این معامله از نظر تاریخی به چند دلیل مهم است. این تراکنش نشان دهنده اولین مورد استفاده عملی از بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال همتا به همتا بود و تکمیل موفقیت آمیز این تراکنش، فناوری بلاکچین و مفاهیم زیربنایی ادعایی در وایت پیپر بیت کوین را تأیید کرد. این تراکنش در واقع کارکرد بلاک چین و توانایی آن در ثبت ایمن و تأیید تراکنش‌ها را به نمایش گذاشت.

روزهای اولیه بیت کوین، آزمایشی بود و چند نفر استخراج می‌کردند و در معاملات شرکت می‌کردند. خرید پیتزا با بیت کوین(روز پیتزا بیت‌کوین) و معاملات کوچک، بعد از آن نشان داد که ایده این ارز دیجیتال قابل قبول است. قیمت بیت کوین در دوران ابتدایی به شدت نوسان داشت و گاهی تا 20 یا 30 درصد در روز جا به جا می‌شد. توسعه دهندگان و مشارکت کنندگان اولیه کم کم روی بهبود کدها و عملکردهای بیت کوین کار کردند تا این ایده بهتر و بهتر شد و نقص‌ها برطرف‌ شد تا قیمت تراکنش‌های بیشتری ثبت شود و تقاضا و قیمت بالاتر برود.

معرفی بلاک چین در وایت پیپر بیت کوین

در وایت پیپر بیت کوین، فناوری بلاک چین به طور کامل معرفی شد. وایت پیپر راه‌حلی برای مشکل خرج مضاعف بدون نیاز به یک کامپیوتر مرکزی قابل اعتماد پیشنهاد کرد تا دیگر نیازی به واسط برای تبادل ارزش نباشد. ناکاموتو مفهوم بلاک چین را به عنوان یک دفتر کل عمومی توزیع شده معرفی کرد که همه تراکنش‌ها را به ترتیب زمانی ثبت می‌کند. هر بلاک در بلاک چین لیستی از تراکنش‌ها است و بلاک‌های جدید از طریق الگوریتم‌های هش‌ رمزنگاری به بلاک‌های قبلی مرتبط می‌شوند و یک زنجیره تغییر ناپذیر را تشکیل می‌دهند.

تمامی ایده‌های ساتوشی برای بلاک چین قبلا در جاهای دیگر استفاده شده بود. با این حال، ایده استفاده از یک الگوریتم به نام الگوریتم اثبات کار برای ایجاد رقابت بین استخراج کننده‌ها برای اولین بار توسط ساتوشی مطرح شد. ماینرها با استفاده از قدرت محاسباتی، برای حل پازل‌های پیچیده ریاضی برای اعتبارسنجی تراکنش‌ها و اضافه کردن بلاک‌های جدید به بلاک چین رقابت می‌کنند. این فرآیند نه تنها شبکه را امن می‌کند، بلکه ضرب بیت کوین‌های جدید را نیز تنظیم می‌کند.

ناکاموتو تأکید کرد که ماهیت غیرمتمرکز بلاک چین، تغییرناپذیر است؛ به این معنی که هنگامی که یک تراکنش به بلاک چین اضافه شود، عملا غیرقابل تغییر می‌شود. وایت پیپر مکانیزم توافق گواه اثبات کار را پیشنهاد کرد تا در آن گره‌ها در شبکه از طریق توافق اکثریت در مورد وضعیت دفتر توزیع کل تراکنش با هم رقابت کنند.

نقش هال فینی در توسعه اولیه بیتکوین

هال فینی (Hal Finney) فقط یک کاربر اولیه یا طرف معامله انجام نخستین تراکنش آزمایشی نبود. او یکی از چهره‌های اصلی تقویت پروژه نوپای بیتکوین بود که در حساس‌ترین روزها به بقای آن کمک کرد. فینی به‌عنوان متخصص کریپتوگرافی، مدت‌ها پیش‌از ظهور بیتکوین در زمینه حفاظت حریم خصوصی دیجیتال فعالیت می‌کرد.

فینی در راستای بسترسازی برای توکن‌های دیجیتال امن، سیستم «اثبات کار قابل استفاده مجدد» یا Reusable Proof-of-Work را در سال ۲۰۰۴ بنا نهاد. همین سیستم بعدها به‌عنوان پیش‌زمینه برای مکانیزم اثبات کار (PoW) بیتکوین عمل کرد. با انتشار وایت‌پیپر بیتکوین، فینی متوجه پتانسیل بالای این پروژه شد.

فینی از همان ابتدا به‌طور فعال در توسعه پروژه مشارکت کرد. او بازخوردهای فنی مهمی ارائه می‌داد و باگ‌ها را گزارش می‌کرد. زمانی که شبکه BTC بسیار شکننده بود، فینی به پایدارسازی آن کمک کرد. او درواقع میانجی بین ساتوشی و جامعه فنی آن زمان بود و تا زمان مرگش در سال ۲۰۱۴ به کار روی بیتکوین ادامه داد.

راه‌اندازی اولین انجمن اینترنتی بیتکوین

بیت کوین به‌عنوان یک پروژه غیرمتمرکز و متن‌باز، هیچ شرکت تجاری رسمی یا تیم بازاریابی متمرکزی نداشت؛ به‌همین‌خاطر وجود یک فضای اجتماعی برای تبادل‌نظر ضروری بود.

در تاریخ ۲۲ نوامبر ۲۰۰۹، اولین و مهم‌ترین فروم (انجمن) اینترنتی بیتکوین به‌نام BitcoinTalk توسط ساتوشی ناکاموتو تأسیس شد. این انجمن با آدرس bitcointalk.org هنوز فعال است. این انجمن خیلی زود به یک مقر مجازی برای بیتکوین تبدیل شد و مثل یک موتور محرک در توسعه این رمزارز عمل کرد.

بسیاری از ایده‌های اصلی و سرنوشت‌ساز برای نخستین‌بار در این سایت مطرح شدند؛ برای مثال، ایده اولین صرافی ارز دیجیتال یا bitcoinmarket.com از بحث‌های موجود در همین فروم سرچشمه گرفت. بیتکوین تاک درحال‌حاضر همچنان محل گفتگوی علاقه‌مندان بیتکوین است و یک آرشیو تاریخی محسوب می‌شود.

 نوسانات قیمت بیتکوین از پیدایش تا امروز

تاریخچه قیمت بیت کوین از زمان آغاز به کار آن در سال 2009 نوسانات قابل توجهی داشته است. در سال‌های 2009 تا 2012 قیمت بیت کوین کمتر از 1 دلار بود و با چند سنت معامله می‌شد و افزایش سریع و سقوط قیمتی داشت. علاقمندان اولیه و افراد آگاه به فناوری بلاک چین عمدتا در این دوره ماینر بودند و کمتر خرید و فروش می‌کردند. قیمت بیت کوین با عبور از مرز 1 دلار در سال 2011 جلب توجه کرد و سپس در سال‌های بعد پیشرفت‌های قابل توجهی داشت. قیمت بیت کوین در سال 2013، برای اولین بار از 100 دلار گذشت و در سال 2017، به دلیل افزایش پوشش رسانه‌ای، افزایش علاقه سرمایه‌گذاران و ورود شرکت‌ها به بازار ارزهای دیجیتال به حدود 20000 دلار رسید.

بیت کوین در سال 2018 اصلاح قیمتی قابل توجهی داشت و قیمت آن بسیار کم شد و به پایین‌ترین سطح در حدود 3000 دلار رسید. در این دوره نظارت قانون‌گذاران به بیت کوین بیشتر شد. در اواخر سال 2020 و 2021 شاهد افزایش مجدد قیمت بیت کوین بودیم. مشارکت موسسات مالی، شرکت‌های بزرگ و هنرمندان مشهور که در بیت‌کوین سرمایه‌گذاری می‌کردند، به افزایش پذیرش کمک کردند. قیمت در اواخر سال 2021 به حدود 60000 دلار رسید.

قیمت بیت کوین علی رغم اوج‌های قیمتی سال 2021، شاهد نوسان بود و اصلاحات و نوسانات شدیدی را در طول سال 2021 و 2022 تجربه کرد. نگرانی‌های نظارتی، بحث‌های زیست محیطی در مورد مصرف انرژی استخراج، عوامل کلان جهانی و هک‌ها و ورشکستگی‌های نهادهای فعال در بازار ارزهای دیجیتال عوامل موثر بر قیمت بیت کوین هستند که در طول دوره یاد شده باعث کاهش قیمت btc شدند.

اولین قیمت بیتکوین و رسیدن به ۱ دلار

نخستین نرخ تبادل ثبت‌شده برای بیتکوین، به فروش این ارز توسط یک توسعه‌دهنده نرم‌افزار فنلاندی به‌نام مارتی مالمی مربوط می‌شود. مالمی در ۱۲ اکتبر ۲۰۰۹، ۵۰۵۰ واحد BTC را به‌ازای ۵/۰۲ دلار از طریق PayPal فروخت. طبق این معامله، قیمت بیتکوین تقریباً معادل ۰/۰۰۰۹ دلار برآورد می‌شود.

براساس گزارش منابع مختلف، نخستین قیمت ثبت‌شده رایج برای معاملات بیتکوین، چیزی حدود ۳۰ سنت (۰/۳۰ دلار) است که در سال ۲۰۱۱ ثبت شد. با رشد تدریجی و افزایش شناخت از بیتکوین، این ارز برای اولین‌بار در فوریه سال ۲۰۱۱ با قیمت ۱ دلار معامله شد.

مهم‌ترین محدوده‌های قیمتی بیت کوین

در ادامه مروری بر محدوده‌های قیمتی بیت کوین خواهیم داشت. سطح حمایت و مقاومت در بازه زمانی گفته شده بر اساس تحلیل تکنیکال بیت کوین نیز بررسی شده است.

تاریخچه قوانین بیت کوین 

تاریخچه بیت کوین نشان می‌دهد که دولت‌ها نگاه مثبتی به این ارز دیجیتال نداشتند اما کم کم این نگاه معقولانه‌تر و مثبت‌تر شده است. هر کشوری با توجه به شرایط خودش، تصمیماتی نسبت به بیت کوین گرفته است و هنوز توافق جهانی در این زمینه وجود ندارد برخی از کشورها، مانند السالوادور، بیت کوین را به عنوان ارز قانونی پذیرفته‌اند و اجازه استفاده از آن را برای کالاها، خدمات و تسویه بدهی می‌دهند. از طرف دیگر، چندین کشور ارزهای دیجیتال را به عنوان دارایی یا کالا می‌بینند و آن‌ها را مشمول مالیات می‌کنند. برخی دیگر از کشورها مانند چین نیز به طور کامل آن را غیرقانونی اعلام کرده‌اند.

بیشتر نگرانی دولت‌ها در مورد بیت کوین به بحث مبارزه با پولشویی (AML) و تامین مالی تروریسم هستند. بسیاری از حوزه‌های قضایی به صرافی‌های ارزهای دیجیتال و ارائه‌دهندگان خدمات می‌خواهند که از مقررات «شناخت هویت مشتری» (KYC) و AML برای کاهش فعالیت‌های غیرقانونی پیروی کنند. سیاست‌های مالیاتی نیز در بین کشورها به طور قابل توجهی متفاوت است، به طوری که بیت کوین به عنوان دارایی مشمول مالیات بر عایدی سرمایه می‌شود و در برخی دیگر آن را به عنوان درآمد یا مالیات بر ارزش افزوده معاملات حساب می‌کنند.

دولت‌ها در حال بررسی راه‌هایی برای تقویت نوآوری در فناوری بلاک چین هستند و در عین حال نظارت را بیشتر و بیشتر می‌کنند. فشارهای کمیسیون بورس و اوراق بهادار آمریکا در سال 2022 روی صرافی‌ها و نهادهای راه‌اندازی‌کننده پروژه‌های ارزهای دیجیتال از جمله این حرکت‌های مثبت است. 

ابعاد تکنولوژی بیتکوین؛ از شبکه لایتنینگ تا آینده استخراج

در اکوسیستم بیتکوین، تکنولوژی‌های مختلفی وجود دارند که مثل مکانیزم ماینینگ یا از همان ابتدا وجود داشتند یا بعداً به کدهای این رمزارز اضافه شدند. چند نمونه را مرور کرده‌ایم.

شبکه لایتنینگ و اولین تراکنش آن

با افزایش محبوبیت بیتکوین، یکی از چالش‌های اولیه یعنی مقیاس‌پذیری این ارز به چشم آمد. شبکه بیتکوین قادر به پردازش تعداد محدودی از تراکنش‌ها در هر ثانیه بود. این محدودیت هنگام شلوغی شبکه منجر به افزایش کارمزد و طولانی‌شدن تأیید تراکنش‌ها می‌شد. برای حل این مشکل، شبکه لایتنینگ (Lightning) به‌عنوان یک «راه‌حل لایه دوم» توسعه یافت.

برای درک بهتر، اگر شبکه اصلی بیتکوین را یک مسیر ارتباطی امن برای حمل‌ونقل‌های مهم (تراکنش سنگین) در نظر بگیریم؛ شبکه لایتنینگ یک جاده فرعی سریع برای خودروهای کوچک (تراکنش‌های روزمره) است که فشار را از دوش شبکه اصلی برمی‌دارد. کاربران لایتنینگ قادر به انجام تعداد بالای تراکنش فوری با کارمزد پایین در کانال‌های خصوصی لایتنینگ هستند. اولین تراکنش لایتنینگ در تاریخ ۱۰ می ۲۰۱۷ انجام شد.

سیستم استخراج بیتکوین و آینده آن

یکی دیگر از ویژگی‌های جالب تکنولوژی بیتکوین، عرضه محدود آن است. تعداد کل بیت‌کوین‌ها عرضه‌شده به ۲۱ میلیون واحد محدود شده است تا این ارز قابلیت چاپ نداشته باشد و دچار تورم نشود. این ۲۱ میلیون کوین طی یک رویداد منظم به‌نام هاوینگ وارد اکوسیستم می‌شوند که تقریباً هر ۴ سال یک‌بار رخ می‌دهد.

از طرفی، واحدهای جدید بیت‌کوین توسط ماینرها استخراج می‌شوند. طی هاوینگ، پاداش استخراج‌کنندگان به‌ازای ثبت هر بلاک جدید نصف می‌شود. پاداش هر ماینر در اولین هاوینگ (سال ۲۰۰۹) ۵۰ بیتکوین بود و اکنون به ۳/۱۲۵ واحد کاهش یافته است. براین‌اساس، آخرین بیتکوین در سال ۲۱۴۰ استخراج خواهد شد.

تاثیرات بیت کوین بر فرهنگ و اقتصاد

تأثیر بیت کوین بر فرهنگ و اقتصاد ابعاد مختلفی دارد و این ارز دیجیتال روی نوآوری‌های تکنولوژیکی، سیستم‌های مالی، سیاست و روندهای اقتصادی جهانی تأثیر گذاشته است. بیت کوین، فناوری بلاک چین را معرفی کرد که انقلابی در روش ذخیره، ایمن سازی و تأیید داده‌ها است. غیرمتمرکز بودن و تغییر ناپذیری آن باعث نوآوری در صنایع مالی، زنجیره تامین، مراقبت‌های بهداشتی، سیستم‌های رای گیری و ... شده است. بیت کوین به عنوان یک دارایی دیجیتال و ذخیره ارزش دیده می‌شود که اغلب با طلا مقایسه می‌شود و سرمایه گذارانی را که به دنبال محافظت در برابر تورم و نوسانات سنتی بازار هستند جذب می‌کند.

بیت‌کوین با دور زدن سیستم‌های بانکداری سنتی، امکان استفاده از خدمات مالی سودآور را برای مناطقی از دنیا که سیستم مالی شفاف و قانون‌مندی ندارند، فراهم کرده است. بسیاری از افراد در کشورهایی با اقتصاد ضعیف ترجیح می‌‌دهند بیت کوین بخرند و یا از خدمات امور مالی غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال دیگر استفاده کنند. 

قوانین بیت کوین در کشورهای مختلف، متفاوت است. تاریخچه بیت کوین نشان می‌دهد که بسیاری از دولت‌ها و بانک‌ها این خطر را احساس کرده‌اند که اگر پا به پای بیت کوین حرکت نکنند، ممکن است برای همیشه کنترل آن‌ها بر بازار سرمایه از دست برود. به همین دلیل راه اندازی پروژه‌های CBDC که پول‌های ملی مبتنی بر بلاک چین هستند در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است و حتی در ایران نیز قرار است راه‌اندازی شود. 

با این حال، ورود شرکت‌های مدیریت دارایی و بانک‌های جهانی مثل گلدمن ساکس و جی پی مورگان برای استفاده از بلاک چین برای خدمات پرداخت بین مرزی، تاثیر بسیار عمیق بیت کوین را نشان می‌دهد. حتی شرکت‌هایی که به نوعی خدماتی شبیه به بیت کوین ارائه می‌کردند تمایل زیادی به ورود به این بازار نشان دادند. شرکت پی پال که یکی از بزرگترین شرکت‌های پرداخت بین المللی بود پس از سال‌ها بحث و جدل با مفهوم بیت کوین بالاخره امسال تصمیم گرفت یک ارز دیجیتال با پشتوانه دلار ایجاد کند تا جزو اولین شرکت‌هایی باشد که به جای جنگ با بیت کوین، بپذیرد که این فناوری توانایی‌های بیشتر از موسسات مالی متمرکز دارد.

السالوادور، اولین نمونه پذیرش بیتکوین توسط دولت

اولین مورد از پذیرش Bitcoin توسط یک دولت در کشور السالوادور رخ داد. در تاریخ ۷ سپتامبر ۲۰۲۱، دولت السالوادور با تصویب «قانون بیتکوین» این دارایی را به‌عنوان یک ارز قانونی به‌رسمیت شناخت. براساس این قانون، همه کسب‌وکارهای السالوادور باید بیتکوین را به‌عنوان یک روش پرداخت پشتیبانی می‌کردند.

ادغام قانونی بیتکوین در دولت السالوادور، سروصدای زیادی به‌پا کرد. متخصصان مالی و سیاسی، این قانون را به‌چشم یک نمونه آزمایشی زیر نظر گرفتند که در نهایت، با چالش‌هایی روبه‌رو شد. از نوسانات شدید قیمت تا مشکلات فنی کیف پول دولتی و البته استقبال ضعیف مردم، جزو موانع السالوادور در ادغام بیتکوین بودند؛ همچنین این مصوبه دولتی موجب تنش‌هایی با نهادهای بین‌المللی و صندوق جهانی پول شد.

چالش‌ها باعث شدند تا دولت السالوادور، اصلاحات مختلفی در قانون بیتکوین اعمال کند. از ژانویه ۲۰۲۵، ارائه درگاه پرداخت بیتکوینی توسط کسب‌وکارهای این کشور دیگر ضروری نیست؛ همچنین کسب‌وکارها دیگر نمی‌توانند برای پرداخت مالیات و تسویه بدهی از این رمزارز استفاده کنند.

ظهور رمزارزهای مختلف پس از موفقیت بیتکوین

موفقیت اولیه Bitcoin راه را برای معرفی رمزارزهای دیگر باز کرد. ارزهای جدیدی که پس‌از بیتکوین توسعه یافتند با عنوان آلت‌کوین (Altcoin) یا کوین‌های جایگزین شناخته می‌شدند.

اولین آلتکوین‌ها، دو سال پس‌از BTC ظهور کردند. این پروژه‌ها صرفاً یک کپی ساده نبودند، بلکه با هدف بهبود ضعف‌های احتمالی بیتکوین یا ارائه کاربردهای جدید توسعه یافتند. نخستین ارز دیجیتال بعد از بیتکوین، نِیم‌کوین (Namecoin) نام داشت که با نماد NMC معامله می‌شد. این ارز در آوریل ۲۰۱۱ براساس کد بیتکوین توسعه یافت و یک هدف جدید را دنبال می‌کرد: ایجاد سیستم نام دامنه (DNS) غیرمتمرکز در اینترنت.

نیم‌کوین هنوز هم وجود دارد؛ اما آخرین به‌روزرسانی تکنولوژی آن در سال ۲۰۲۱ منتشر شد. به‌غیراز NMC، لایتکوین نیز دومین ارزی بود که پس از BTC ظهور کرد. Litecoin با نماد LTC در اکتبر ۲۰۱۱ توسط یکی از کارمندان سابق گوگل معرفی شد و در برابر بیتکوین، حکم نقره در مقابل طلا را دارد. هدف اصلی از توسعه لایتکوین، ایجاد یک نسخه سبک و سریع از بیتکوین بود. این ارز امروزه نیز معامله می‌شود.

چالش‌های بیت کوین از گذشته تا امروز

بیت کوین هم مانند هر نوآوری جدیدی، باید روند طولانی طی کند تا به پختگی برسد و در این مسیر با چالش‌های زیادی روبه‌رو شده است. شاید بزرگترین چالشی که از آن حدودی عبور کرده است، بحث قانونی بودن آن از نظر دولت‌ها است. امروزه بیت کوین در اکثر کشورهای جهان امکان خرید و فروش دارد و به چشم یک تکنولوژی غیرقانونی دیده نمی‌شود. با این حال، زمان می‌برد تا بتواند به پذیرش در بین کشورهای مختلف برسد. در ادامه نگاهی به برخی از چالش‌هایی اشاره می‌کنیم که بیت کوین هنوز با آن‌ها روبرو است.

تاثیرات ماینینگ در محیط زیست

فرآیند استخراج بیت‌کوین، که بخش جدایی‌ناپذیر امنیت شبکه و اعتبارسنجی تراکنش است، نگرانی‌هایی را در مورد اثرات زیست‌محیطی آن ایجاد کرده است. استخراج بیت کوین با الگوریتم گواهی اثبات کار (PoW)، به قدرت محاسباتی قابل توجهی نیاز دارد. انرژی برق زیادی که امروزه برای ثبت تراکنش بیت کوین مصرف می‌شود آنقدر زیاد است که از حفر یک معدن بیشتر شده است. تحقیق و توسعه روی مکانیزم‌های توافق با انرژی کارآمدتر، مانند اثبات سهام (PoS)، به دنبال رفع این نگرانی‌ها است. PoS و سایر جایگزین‌های سبزتر در حال بررسی هستند اما تصمیم‌گیری بر عهده ماینرها است و به نظر نمی‌رسد آن را پیاده کنند.

شبکه بیت کوین و امنیت اکوسیستم

امنیت بیت کوین برای عملکرد آن به عنوان یک ارز دیجیتال غیرمتمرکز بسیار مهم است چون مالکی ندارد که آن را در برابر حملات حفاظت کند. امنیت بیت کوین از طریق توافق اکثریت ماینرها ایجاد می‌شود و فقط با یک نوع حمله به اسم حمله 51 درصد مورد تهدید قرار می‌گیرد. حمله 51 درصدی زمانی اتفاق می‌افتد که یک ماینر بیش از 50 درصد از قدرت هش شبکه را کنترل کند و فعالیت‌های مخرب مثل دستکاری دفتر توزیع کل داشته باشد. با این حال، قوی بودن شبکه استخراج بیت کوین چنین حملاتی را بسیار غیرممکن می‌کند.

مسئولیت کاربران در قبال ایمن کردن کیف پول و کلیدهای خصوصی هم یک چالش است. نقض امنیت در کیف پول‌ها یا صرافی‌ها، معمولا به دلیل خطای انسانی یا حملات فیشینگ اتفاق می‌افتد و می‌تواند منجر به از دست رفتن سرمایه شود. با این حال، برنامه‌نویسان بیت کوین کاری در این زمینه جز آموزش بیشتر نمی‌توانند بکنند. 

فرآیند اجرای آپدیت از طریق سافت فورک یا هارد فورک می‌تواند آسیب پذیری‌ها به همراه داشته باشد. بنابراین، بررسی دقیق و توافق بین علاقمندان، برنامه‌نویسان و ماینرها برای حفظ امنیت در طول این ارتقاها مهم است. با این حال، در طول تاریخچه بیت کوین هیچ فورکی باعث اختلال شدید در فرآیند بیت کوین نشده است. 

بیت کوین، نقطه آغازین پول جدید

در این مطلب نگاهی به تاریخچه بیت کوین انداختیم و دیدیم که این تکنولوژی چه مسیری را طی کرده است. بیت کوین از زمان آغاز به‌عنوان یک ارز دیجیتال انقلابی تا وضعیت فعلی آن به عنوان یک دارایی شناخته‌شده در سطح جهانی، نگاه میلیون‌ها انسان را به پول تغییر داده است. بیت کوین، یک نوع پول خصوصی غیرمتمرکز است که ده‌ها سال است بدون هیچ مشکلی میلیون‌ها دلار ارزش را جا به جا می‌کند و هر روز مخاطبان بیشتری را به خود جذب می‌کند. با این حال چالش‌هایی هم در مسیر پیش روی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال خواهد بود که شاید بزرگترین آن، مسائل قانونی و نگاه دولت‌ها به این پول‌های غیرمتمرکز است. پرداختن به این چالش‌ها نیازمند همکاری بین توسعه دهندگان، سهامداران، دولت‌ها و جامعه  است. بیت کوین و دنیایی که خلق کرده است هنوز هم دنیایی پر از جذابیت و فرصت است. شما به عنوان یک سرمایه‌گذار، ماینر، تریدر و یا حتی یک علاقمند به تکنولوژی می‌توانید دانش خود را روز به روز بالاتر ببرید تا بتوانید در آینده از بقیه افراد جلوتر باشید. آینده بیت کوین روشن است و هر کسی بتواند خود را زودتر با یک نوآوری وفق دهد، سود بیشتری خواهد کرد.